شپش سگ، راه‌های تشخیص و درمان آن

شپش سگ یک مشکل رایج است که می تواند باعث ناراحتی و خارش شدید برای حیوان خانگی شما شود. این انگل های کوچک و بدون بال می توانند به سرعت تکثیر شوند و اگر درمان نشوند، مشکلات جدی ایجاد کنند. وجود شپش در سگ‌‌تان می‌تواند بسیار ناخوشایند و آزار‌دهنده باشند، شپش‌ها انگل‌های کوچکی هستند که به موهای سگ چسبیده و از خون آنها تغذیه می‌کنند. شپش‌ها می‌توانند با تخم‌گذاری به سرعت در تمام بدن تکثیر شده و باعث ناراحتی و بروز خارش و التهاب شدید در بدن حیوان خانگی شما شوند. همچنین می‌توانند مشکلات جدی‌تری را برای سلامت جسمانی سگ‌تان ایجاد کنند، بنابراین مهم است که شما در مورد نحوه شناسایی شپش‌ها و چگونگی از بین بردن ‌آن‌ها اطلاعات کافی داشته‌باشید.توه به بهداشت سگ مانند توجه به انتخاب غذای سگ بسیار مهم است.  در این مقاله به بررسی علائم وجود شپش در سگ‌ها و راه‌های درمان آن و همچنین توصیه هایی در مورد نحوه جلوگیری از ابتلای سگ‌ها به این انگل کوچک و آزار دهنده ارائه می‌دهیم:

انواع شپش در سگ‌ها

شپش‌ها با چسبیدن به ساقه‌ موی حیوانات و تغذیه از طریق خوردن پوست مرده و همچنین مکیدن خون به حیات خود ادامه می‌دهند و اگر از حیوان میزبان خود جدا شوند بیشتر از چند روز زنده نخواهند ماند. معمولا سگ‌هایی که در محیط‌های نامناسب و غیربهداشتی  نگهداری می‌شوند بیشتر در معرض ابتلا به شپش قرار دارند، همچنین در حیواناتی که سن بالا و سیستم ایمنی ضعیفی دارند احتمال ابتلای بیشتری به این انگل آزار دهنده خواهند داشت. شما با داشتن آگاهی کامل در خصوص انواع شپش‌هایی که می‌تواند سگ‌ها را آلوده کند می‌توانید آن‌ها به سرعت تشخیص داده و اقدامات بهداشتی لازم را انجام دهید، که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم:

• شپش جونده (Heterodoxus spiniger)

این شپش‌های جونده زرد رنگ معمولا در سگ های خانگی که در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند شایع‌تر است و از طریق خون حیوان میزبان و جویدن پوست و سلول‌های مرده بدن سگ‌ها به حیات خود ادامه می‌دهد.

• شپش جونده (Trichodectes canis)

این شپش‌ها بیشتر در قسمت‌ گردن و پشت سر سگ‌ها مشاهده می‌شوند و از جویدن پوست و سلول‌های مرده بدن حیوانات تغذیه می‌کنند و باعث ایجاد خارش و تحریک پوستی می‌شوند. شپش‌های جونده بیشتر از شپش‌های مکنده روی سطح پوست حرکت می‌کنند.

• شپش مکنده (Linognathus setosus)

این شپش‌ها بیشتر در مناطق سردسیری زندگی‌ می‌کنند و از طریق مکیدن خون سگ‌ها تغذیه می‌کنند.

علائم شپش سگ‌ها

خوشبختانه راه‌های تشخیص شپش در سگ‌ها دشوار نیست و به راحتی با بررسی علائم و رفتارهای حیوانات می‌توان به وجود این انگل‌های کوچک و آزار دهنده پی برده و با جدا کردن موهای سگ‌تان، شپش‌ها را ببینید. شپش‌های بالغ با چشم غیرمسلح قابل مشاهده‌ هستند و معمولا در رنگ‌های زرد و قهوه‌ای روشن در اندازه‌های ۲ الی ۴ میلی متر می‌باشند. در ادامه به ذکر علائم شایع وجود شپش در سگ‌ها می‌پردازیم:

• ریزش مو: سگ‌هایی که توسط شپش‌ها آلوده می‌شوند، علائمی شایعی از ریزش مو در اطراف گوش، گردن و کشاله ران دارند.
• خارش شدید: خارش مهم‌ترین علائم در تشخیص وجود شپش در بدن سگ‌هاست و در برخی موارد مشاهده می‌شود که حتی پوست‌ خود را گاز می‌گیرند.
• التهاب و تحریک پوستی: شپش‌ها باعث بروز التهاب و قرمزی پوست در قسمت‌هایی از بدن سگ‌ها که تجمع بیشتری دارند می‌شوند.
• بروز زخم :گزش و مکیدن خون شپش‌ها، باعث ایجاد زخم های کوچک و عفونت های باکتریایی در سگ‌ها می‌گردد.
• خشکی پوست: خشکی و پوسته پوسته شدن بدن حیوان خانگی‌تان می‌تواند ناشی از آلوده شدن آن‌ها به شپش باشد.
• کم‌خونی: در صورتی که آلودگی به انگل‌های مکنده خون‌ شدید باشد، موجب بروز کم‌خونی در سگ‌تان خواهد شد.
• بی‌قراری: با توجه به ایجاد خارش شدید در بدن حیوانات، معمولا آن‌ها دچار بی‌قراری و بی‌حوصلگی می‌شوند.
• موهای ژولیده و گره‌خورده: در صورتی که احساس می‌کنید ظاهر موهای سگ‌تان بسیار به‌ هم‌ریخته و نامرتب شده است، حتما ریشه و ساقه‌ی مو آن‌ها را به دقت بررسی کنید.
• کاهش سرعت رشد در توله‌ سگ‌ها: در توله‌هایی که توسط شپش‌ها آلوده شده‌اند علائمی مانند بی‌اشتهایی، کاهش وزن و سرعت رشد به خوبی قابل مشاهده است.
• قرمزی و تورم: پوست سگ ممکن است در نواحی که شپش ها تغذیه کرده اند قرمز و متورم شود.
• تحریک آلرژیک پوست: تحریکات پوستی سگ در اثر شپش ناشی از واکنش آلرژیک به بزاق شپش است. هنگامی که شپش از خون سگ تغذیه می کند، بزاق خود را به پوست سگ تزریق می کند. این بزاق حاوی پروتئین هایی است که باعث واکنش آلرژیک در برخی از سگ ها می شود.
• پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست: در موارد نادر، پوست سگ ممکن است پوسته پوسته و ضخیم شود.

علل ابتلای سگ به شپش

مهم‌ترین عامل ابتلای سگ‌ها به شپش، تماس مستقیم با حیوان‌های آلوده به این انگل ریز و استفاده از لوازم نظافتی مشترک می‌باشد. معمولا در مکان‌هایی که تجمع حیوانات خانگی زیاد است، احتمال ابتلا به این انگل آزار دهنده افزایش خواهد داشت، در صورتی که احساس می‌کنید سگ‌تان دچار شپش شده‌است، وسایل مورد استفاده و لوازم نظافتی آن را از سایر حیوانات خانگی جدا کرده و از بردن سگ‌تان به محل‌های پر رفت و آمد و شلوغ بپرهیزید. در ادامه به مکان‌هایی که احتمال انتقال شپش در آن‌ها بیشتر است، اشاره می‌کنیم:

• لانه حیوانات
• فروشگاه پت ‌شاپ‌
• مراکز درمانی حیوانات خانگی
• مهدکودک حیوانات خانگی
• پارک‌های سگ

چرخه زندگی شپش

آگاهی از مشخصات فیزیکی و چرخه زندگی شپش‌ها باعث می‌شود تا آن‌ها را راحت تر و سریع تر از بین ببرید. شپش ها دارای سه فرم بالغ ، نابالغ و تخم بوده و قادر به پرواز نیستند و معمولا از طریق تماس مستقیم انتقال پیدا می‌کنند. شپش‌های بالغ بر روی ساقه مو تخم‌ریزی کرده و بعد از ۷ روز انگل‌ها از تخم بیرون آمده و تبدیل به شپش نابالغ می‌شوند و بعد از سپری شدن حدود ۷ روز بالغ می‌شوند.

از بین بردن شپش سگ، راه‌های درمان شپش سگ

توصیه می‌شود در صورت مشاهده شپش و تخم‌های آن با هماهنگی قبلی دامپزشک به کلینیک مراجعه نمایید تا از تشدید آلودگی و ابتلای سایر حیوانات جلوگیری شود. راه‌های درمانی برای از بین بردن شپش با توجه به شدت آلودگی و عوارض جانبی که این انگل برای سگ‌ها ایجاد می‌کند، متفاوت خواهد بود، در صورتی که حیوان خانگی شما در مراحل اولیه آلودگی این انگل باشد به راحتی و با استفاده از شامپوها و اسپری‌های ضد انگل که در پت شاپ آنلاین تام و جری عرضه شده‌است، می‌توانید آن‌ها را از بین ببرید، در صورتی که شپش‌ها با تخم‌گذاری در سراسر بدن حیوان خانگی‌تان گسترش پیدا کرده‌اند لازم است ضمن رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی، از داروهای تجویز شده توسط دامپزشک، برای رهایی از این انگل آزاردهنده استفاده کنید. توصیه می‌شود، قبل از استفاده از درمان‌های موضعی، برای بهبود اثربخشی وسایل رختخواب و نظافت باید به طور مرتب تمیز و ضدعفونی شوند. مهم‌ترین روش‌هایی که منجر به درمان و از بین رفتن شپش‌ها می‌شوند عبارت‌ اند از:

• سلامکتین (Selamectin)

یک داروی موضعی و موثر جهت از بین بردن شپش و انگل می‌باشد که لازم است ۲ الی ۴ بار در هفته مورد استفاده قرار گیرد.

• ایورمکتین (Ivermectin)

به صورت خوراکی و تزریقی که دو بار و به فاصله دو هفته تجویز می‌شود.

• استفاده از قلاده‌های حشره‌کش

این قلاده‌ها حاوی ماده حشره‌کش هستند و برای محافظت حیوانات در برابر انواع انگل‌ها، کنه‌ها و حشرات روی گردن سگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• فیپرونیل (Frontline)

به صورت موضعی دو بار به فاصله ۲ تا ۴ هفته استفاده می‌شود. بسیاری از شپش‌ها به سرعت توسط این محصول از بین می‌روند و در برخی موارد ممکن است چندین درمان لازم باشد.

• اسپری ضد شپش

این اسپری‌ها تاثیر بسیار خوبی در از بین بردن انواع انگل‌ها دارند و شما می‌توانید بر روی نقاطی از بدن سگ‌تان که تجمع شپش‌ها زیاد است و همچنین محل خواب و لوازم مصرفی حیوان خانگی‌تان استفاده کنید. فقط مواظب باشید تا محلول این اسپری وارد دهان، چشم و گوش سگ‌تان نشود.

• شامپو ضد شپش

استفاده از این شامپو‌ها تاثیر بسیار موثری در رها شدن حیوان خانگی‌تان از شر شپش‌ها دارد و با توجه به میزان آلودگی سگ‌تان به این انگل ممکن است لازم باشد که چندین بار مورد استفاده قرار گیرد. شما می‌توانید به راحتی از طریق پت شاپ آنلاین تام و جری، شامپو ضد شپش مخصوص سگ‌ها را سفارش داده و در اسرع وقت درب منزل تحویل بگیرید.

مراحل از بین بردن شپش سگ

سگ را حمام کنید: با یک شامپوی ضد شپش سگ خود را حمام کنید تا شپش ها و ریشه ها را از بین ببرید.
از داروهای موضعی یا خوراکی استفاده کنید: طبق دستور دامپزشک از داروهای موضعی یا خوراکی استفاده کنید.
محیط را تمیز کنید: تمام مناطقی را که سگ شما در آن بوده است، از جمله ملافه، فرش و مبلمان، با جاروبرقی تمیز کنید.
از شانه های مخصوص استفاده کنید: از شانه های مخصوص برای جدا کردن شپش ها و ریشه ها از خز سگ خود استفاده کنید.
چرخه درمان را تکرار کنید: درمان را طبق دستور دامپزشک تکرار کنید تا مطمئن شوید که همه شپش ها از بین رفته اند.

روش‌های خانگی از بین بردن شپش سگ

در صورت مشاهده شپش در لابلای موهای حیوان خانگی‌تان، در وهله اول تمامی وسیله‌هایی که سگ‌تان با آن تماس داشته‌است را کاملا ضدعفونی کرده و آب داغ بشویید. همچنین با توجه به اینکه این انگل‌های ریز تا ۷ روز می‌توانند به دور از حیوان میزبان خود زنده بمانند، شما می‌توانید وسایلی که قابل شست‌وشو نیستند را در یک محفظه درب بسته یا کیسه پلاستیکی، تا زمان از بین رفتن کامل شپش‌ها و تخم‌های آن نگهداری کنید. در وهله دوم شما می‌توانید برای از بین بردن این انگل کوچک و نفوذ بهتر مواد حشره‌کش موهای سگ‌تان را بتراشید و در پایان از محلول گوگرد و آهک که یک ماده بی‌ضرر و موثر در دفع انگل و آفات می‌باشد به صورت موضعی استفاده نمایید.

پیشگیری از ابتلا سگ به شپش

امروزه شپش‌ها بیشتر در میان حیوانات پیر و ضعیف یا سگ‌های ولگرد و وحشی بیشتر شایع است و معمولا سگ‌های خانگی که تغذیه سالم و در محیط مناسبی زندگی می‌کنند کمتر دچار این عارضه می‌شوند، ولی با این حال ممکن است حیوان خانگی‌تان با حضور در کنار سایر حیوانات به این انگل مبتلا شود. به همین دلیل توصیه می‌شود پس از هر بار بیرون رفتن سگ‌تان حتما بدنش را بررسی و تمیز کنید. همچنین شما می‌توانید با استفاده از مکمل‌ها و مواد خوراکی مخصوص سگ‌ها، سیستم ایمنی حیوان خانگی خود را تقویت کرده و در کنار آن با رعایت نکات بهداشتی، استحمام منظم و شانه کشیدن روزانه موها، سگ‌تان را از ابتلا به این انگل در امان نگه‌دارید. در ادامه بهترین کارهایی که میتوانید ار ابتلای سگ به شپش انجام دهید را لیست میکنیم.

به طور مرتب سگ خود را حمام کنید: سگ خود را به طور مرتب با یک شامپوی ضد شپش حمام کنید تا از تجمع شپش ها جلوگیری کنید.
محیط را تمیز نگه دارید: مناطق مورد استفاده سگ خود را به طور مرتب تمیز کنید تا از تجمع شپش ها جلوگیری کنید.
از تماس با سگ های آلوده خودداری کنید: از تماس سگ خود با سگ های آلوده خودداری کنید تا از انتقال شپش ها جلوگیری کنید.
از داروهای پیشگیری ابتلا به شپش استفاده کنید: دامپزشک شما ممکن است داروهای پیشگیری کننده را برای جلوگیری از آلودگی به شپش توصیه کند.

جمع‌بندی

شپش‌ها عموماً به سگ‌هایی حمله می‌کنند که سلامت جسمانی ضعیفی دارند یا در مناطق آلوده و غیربهداشتی زندگی می‌کنند. بهبود وضعیت سگ از طریق تغذیه، نظافت و نگهداری بهتر، کمک زیادی به جلوگیری از هجوم شپش در آینده خواهد کرد. با این حال در صورت مشاهده علائم ذکر شده در این مقاله لازم است برای بررسی بیشتر و اقدامات درمانی به کلینیک دامپزشکی مراجعه نمایید، تا مانع از تخم‌گذاری و گسترش این انگل آزاردهنده شوید.