دندانهای سگ به عنوان یک بخش مهم ساختار دهانی که نقش مهمی در جویدن غذا، شکار کردن و محافظت کردن در برابر تهدید احتمالی داره و به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک میکنه. رسیدگی به بهداشت دهان و دندان و معاینه منظم تحت نظر دامپزشک از اساسی‌ترین اقداماتی هست که لازمه شما به عنوان صاحبان حیوانات خانگی انجام بدین. در این مقاله از پت شاپ آنلاین تام و جری قصد داریم تا اطلاعات جامعی درباره دندانهای شیری و دائمی، علل و علائم افتادن دندان‌ها، بیماری‌های دهان و دندان، کشیدن دندان‌ها و نحوه مراقبت و جرم گیری دندانهای سگ ارائه بدیم.
دندان های شیری و دائمی سگ
وقتی توله سگ متولد میشه، هیچ دندانی نداره. دندان سگ بعد از ۱ ماهگی کم کم شروع به رشد میکنه؛ یعنی درست زمانی که تازه داره غذا های جامد و خشک میخوره. درست مثل انسان ها بعد از افتادن دندان های شیری سگ، که سری اول دندان ها هستن، دندان های دائمی سگ درمیان. چیزی که خیلی مهمه سالم موندن اوناست؛ چراکه نقش بسزایی در سالم موندن و کیفیت زندگی یک حیوان خونگی دارن.توله سگ ها معمولا علاقه زیادی به گاز گرفتن همه اشیا و وسایل خونه دارن و این رفتار کاملا طبیعیه و بخاطر اینه که دندون هاش داره درمیاد و چون لثه هاش به شدت میخاره و اذیتش میکنه و چون میخواد دردش رو آروم کنه، همه چیز رو گاز میگیره! دندان سگ ها ۲ مدله؛ شیری و دائمی. دندان شیری توله سگ شفاف و تیز هستن در حالیکه دندان دائمی بزرگ تر، سفید ترن.
کم کم دندون های شیری سگ با ورود به سه هفتگی شروع به در اومدن میکنه و بین شش تا هشت هفتگیش همه شون که ۲۸ تان، درمیان. یعنی مادر توله سگ به علت رشد کردن دندوان ها، از ۶ هفتگی به بعد بهشون شیر نمیده. وقتی هم به سن ۴ تا ۶ ماهگی برسن، دندان های دائمی سگ جای دندان های شیریش رو میگیرن.
برای اینکه هم عادت گاز گرفتن اشیا یا دست شما توی بزرگسالی با توله سگ نمونه و هم اشیای منزل صدمه نبینن، حتما اسباب بازی های مناسبش رو تهیه کنین.
درسته که سگ ها مثل ما انسان ها اونقدر غذا های شیرین و حاوی شکر نمیخورن و باکتری های دهان شون از پوسیدگی دندان ها جلوگیری میکنه؛ اما با مراقبت خوب و به جا احتمال خراب شدن شون خیلی پایین میاد و تام و جری بهتون پیشنهاد میکنه که بهداشت دهان و دندان رو جدی بگیرین چون هیچ چیزی نمیتونه جایگزین ۴۲ دندان دائمی سگ بشن و بیماری هایی مثل التهاب لثه و پریودنتال و خطر سایر حوادث میتونن باعث از دست دادن دندان بشن! اگر مشکل یا علائم غیر معمولی رو مشاهده سریعا به دامپزشک مراجعه کنین.
دقت کنین که سن ریختن دندان های شیری سگ توی نژاد های مختلف فرق میکنه و دندان سگ های نژاد دار بدون مو مثل تریر آمریکایی و سگ های مکزیکی و چینی توی ۲ تا ۳ سالگی شون میریزه. سگ های نژاد بزرگ تر هم معمولا زودتر دندان های دائمی شون درمیان.
عوامل زیادی وجود دارن که در رشد و سلامت موثرن؛ مثل: تغذیه، سلامت کلی و عمومی. در کنار این عوامل دندان های سگ ماده و توله سگ هایی که توی تابستان به دنیا اومدن زودتر درمیان.
علائم افتادن دندان توله سگ
افتادن دندان سگ علل مختلفی داره که از مهم‌ترین اونها می‌تونیم به جایگزین شدن دندانهای دائمی، ضربه دیدن و بیماری‌های دندان و لثه اشاره کنیم.
اگه شاهد افتادن دندان سگ بودین، نگران نشین چون کاملا عادیه ولی اگه این علائم رو زمان بلوغ یا بعد از افتادن دندان های شیری سگ ببینین؛ باید حتما دامپزشک رو مطلع کنین تا علتش زود مشخص بشه.
به علاوه ممکنه دندان های شیری سگ رو وقتی میافتن اطراف خونه پیدا کنین. معمولا توله سگ ها این دندونا رو با غذا شون میخورن؛ که اصلا مشکلی براشون ایجاد نمیکنه.
- ورم کردن صورت، لثه و بوی بد دهان
- احساس درد در اون ناحیه
- از دست دادن اشتها
- ترشح بیش از حد بذاق که ممکنه بخاطر خون کمی قرمز باشه
- مشکل جویدن غذا
- آب ریزش بینی و عطسه کردن
ممکنه چند قطره خون روی وسایل خونه یا ظرف غذا و آبش ببینین که کاملا طبیعیه و در مواقعی حتی شاید قرمزی و خونریزی روی لثه هاش ببینین با این حال مقدارش واقعا کمه و فقط از روی وسایلش ممکنه متوجهش بشین.
دراومدن دندان سگ چطوریه؟
دندان سگ ها موقعی که درمیاد، ۴ مدل هستن:
- دندان های پیش (Incisors)
- داند های نیش (Canines)
- دندان های آسیا (Molars)
- دندان های پیش آسیا (Pre-Molars)
با اینکه خیلی کم پیش میاد که موقع افتادن دندان شیری سگ مشکلی پیش بیاد و مجبور بشین که از دامپزشک کمک بگیرین؛ اما شاید علائم خیلی شدید بشین که باعث اذیت شدن توله سگ بشه:
- از دست دادن شدید اشتها
- ورم لثه و درد زیاد فک توله
- درگیر اسهال متناوب و خفیف بشن ( یعنی اسهال شون هی خوب میشه و دوباره برمیگرده )
اگه سگم دچار خارش شدید دندان شد چیکار کنم؟
میتونی بهش موارد زیر رو بدین اما حتما مواظب باشین اندازه اش طوری نباشه که باعث خفگیش یا قورت دادنش بشه چون با اینکه احتمالش خیلی کمه؛ اما خوردن اشیا میتونه سبب انسداد لوله گوارش یا زخم روده بشه پس بهتره مراقب توله هاتون باشین.
- استخوان بزرگ، گوش و دم گاو، چرم دباغی نشده و خام، توپ کوچیک مثل توپ تنیس، اسباب بازی های مخصوص این کار.
چطوری از دندان های سگ مراقبت کنم؟
- پیشنهاد ما اینه که برای مراقبت درست و جلوگیری از خراب شدن دندان سگ، بهتره سگ رو از زمانش تولگیش به مسواک عادت بدین. مسواک زدن سگ باید حداقل ۳۰ ثانیه طول بکشه و در تماس با خمیر دندان مخصوص سگ ها باشه.
راهکار: اگه سگ بازیگوش و شیطونی دارین که به سختی میشه مجبورش کنین تا مسواک بزنه، میتونین مسواکش رو آغشته به کمی آب مرغ یا آب گوشت بکنین تا به این کار تشویق بشه.
- بیماری التهاب لثه یا ژنژویت (Gingivitis) رو جدی بگیرین! سگ ها اگه به بهداشت دندان شون بی توجهی بشه درست مثل انسان ها دچار تجمع پلاک های دندانی میشن. باکتری با ذرات غذا ترکیب میشه و باعث بوجود اومدن رسوبات دندانی یا همون پلاک ها میشه. پلاک ها در بین فضا های خالی دندان سگ ها جمع میشن و با ترکیب شدن با نمک، رسوبات دندانی رو میسازن که بهش کالکولوس (Calculus) میگن. در نهایت این پلاک ها و رسوبات باعث تحریک و تورم لثه میشن که در نهایت به بیماری التهاب لثه ختم میشه.
- استفاده کردن از غذای خشک سگ هم خیلی میتونه به سالم موندن دندان ها کمک کنه و از ابتلا به بیماری های لثه جلوگیری کنه. با این حال باید بدونین که رژیم غذایی سگ باید حاوی ۶۰ درصد سبزیجات پخته و ۲۰ درصد سبزیجات خام بشه و بقیه اش شامل پروتئین حیوانی بشه!
- مراقبت کردن از دندان سگ های نژاد کوچک خیلی سخت تره؛ چراکه اونا بیشتر از نژاد های بزرگ دچار بیماری های دندانی سگ میشن. دندان های سگ های کوچیک خیلی بزرگ تر از حجم و اندازه دهان شون هست. این حالتی که دارن باعث میشه احتمال جمع شدن مواد غذایی و باکتری ها میشه که آسیب زیادی وارد میکنه.
دندان شیری سگ های کدوم نژاد ممکنه نیوفته؟
این مشکل که لق شدن دندان سگ پیش میاد و نمیافته یا حتی کلا لق نمیشه؛ ممکنه برای همه سگ ها پیش بیاد؛ اما توی این نژاد ها بیشتر دیده شده:
- پاگ
- شتیزو
- پامرانین
- بولداگ
- چیهو هوا
کشیدن دندان ؛ راه حل نیوفتادن دندان توله سگ
نیوفتادن دندان توله سگ معمولا بیشتر در بعضی از نژاد های کوچیک و پوزه کوتاه شایعه و امکان داره دندان شیری سگ نیوفتن و توی دهنش باقی بمونن. البته این اتفاق بیشتر واسه دندان های نیش میوفته.
حالا شاید از خودتون بپرسین نیوفتادن دندان سگ باعث چه مشکلاتی میشه؟
- احتمال بوجود اومدن مشکلات دهان و بیماری دندان سگ در آینده خیلی زیاد تر میشه.
- با نیوفتادن دندان شیری توله سگ و در اومدن دندان های دائمیش، ترتیب دندان ها بهم میریزه و نه تنها قدرت گاز گرفتنش کم میشه بلکه باعث اذیت شدنش میشه.
- بیماری پریودنتال بخاطر گیر کردن غذای سگ بین دندان های شیری که نیوفتادن و دندان های دائمی ایجاد میشه.
- موندن دندان شری و بخصوص دندان نیش سگ باعث اشغال کردن فضای دندان دائمی میشه و به لثه و ریشه اش فشار میاره.
- به جمع شدن باکتری ها کمک میکنه.
- باعث بیماری التهاب لثه میشه.
کشیدن دندان نیش سگ
پس نتیجه میگیریم که دندان شیری سگ رو که باقی موندن، حتما باید بکشیم. اما نگران نباشین دامپزشک ها به راحتی این کار رو براتون انجام میدن و معمولا موقع عقیم سازی وقت مناسبی هست تا سگ رو از شر دندان های اضافیش خلاص کنیم!
کشیدن دندان نیش سگ یا سایر دندان هاش بعد از معاینه دامپزشک انجام میشه. اولین اقدام دامپزشک گرفتن آزمایش خون و بررسی وضعیت دندان سگ هست تا مطمئن بشه که دندون رو باید کشید. به دلایل واضحی کشیدن دندان باید با بیهوشی انجام بشه تا دامپزشک دندان شیری سگ رو بدون آسیب به ریشه دندان دائمیش از لثه خارج کنه.
بهتون تضمین میدم که بهترین کار در همچین شرایطی همینه و با کشیدن دندان نیش سگ فک فضای کافی برای مسواک و غذا خوردن رو خواهد داشت و به علاوه دندان دائمی سگ به راحتی میتونه رشد کنه.
جرم گیری دندان سگ
اولین مرحله بیماری پریودنتال، التهاب لثه یا ژنژوژیته. در واقع باکتری های دهان به لاله جرم روی دندان سگ تشکیل میدن که بهش پلاک میگن. این جرم ها اگه به وسیله زبان سگ و مسواک از بین نرن، باقی میمونن و در طی زمان روی هم جمع میشن و لایه سفت و زبری به اسم جرم رو تشکیل میدن. و با جرم گرفتن دندان سگ، امکان جمع شدن پلاک بیشتر میشه.
وقتی که باکتری های جمع شده روی جرم دندان سگ به لثه برخورد میکنن، التهاب بوجود میاد. همونطور که گفتیم این اولین مرحله این بیماریه و تنها موقعیه که میشه با اقدام درست رفعش کرد و از این بیماری جلوگیری کرد.
حالا برای جرم گیری دندان سگ باید چیکار کنیم؟
- بهترین راه جلوگیری جرم دندان سگ استفاده از خمیر دندان سگ و مسواک روزانه یا چندین بار در هفته (برای نژاد های کوچیک تعداد دفعات بیشتر) هست.
- یک سری وسایل در بازار موجودن که جویدن رو راحت میکنن و باعث کاهش تجمع پلاک میشن.
- استفاده از غذای سگ که تجارین و چون سفت هستن و با روش خاصی درست شدن باعث جرم گیری دندان سگ میشن.
- بعضی از شوینده های دهان سگ هم وجود دارن که باعث تمییز شدن دندان ها میشن.
ولی باید بدونین که وقتی جرم زیادی تشکیل بشه تنها راه حل جرم گیری دندان سگ و بیهوشیش هست چون این جرم دیگه حتی با هر روز مسواک زدن و دادن غذای خشک رفع نمیشه!
چیکار کنم دندون سگم هیچوقت خراب نشه؟
- از همون تولگی به مسواک زدن عادت شون بدین تا از مشکلات دندان سگ در آینده جلوگیری کنین.
- هر از چند گاهی داخل دهن شون رو نگاه کنین تا اگر چیزی داخل دهن شون بود، درش بیارین.
- اصلا از خمیر دندان های مناسب انسان ها استفاده نکنین چون ممکنه باعث مریض شدن شون بشه.
- تغذیه مناسب یکی دیگه از پایه های محافظت از دندان سگه.
این نکته رو هم اضافه کنم که نباید دندان توله ها رو به زور مسواک بزنین. بهتره اوایل شروع این کار فقط مسواک رو وارد دهان کنین تا کنجکاوی و ترسش بریزه و حتی لیسش بزنه!
بیماری دندان و دهان سگ ها
تا اینجا به طور کامل و جامع درباره رایج ترین بیماری دندان سگ که همون پریودنتاله، حرف زدیم. شایع ترین مشکل سگ ها شکستگی دندان سگ هست و سایر مشکلات مثل پوسیدگی خیلی کمیابن و آمارش حتی کمتر از ده درصده.
بیماری پریودنتال سگ یعنی عفونت کردن و ملتهب شدن لثه و بافت اطراف دندان که اگر درمان نشه باعث عمیق شدنش میشه و در نهایت استخوان فک رو از بین میبره. در واقع عمده ترین دلیل مشکل لق شدن دندان سگ همین بیماریه.
راه حل شکستگی دندان سگ چیه؟ چه دندان شیری سگ بشکنه چه دائمی، حتما باید برای درمانش باید اقدام کنیم. دندان ۳ تا لایه داره: مینا (که محکمه)، عاج (نرم تره) و پالپ (نرم و داخلش عصب ها و رگ ها قرار دارن)
حالا اگه شکستگی دندان در حدی باشه که پالپ رسیده باشه و ما درمانش نکنیم، ممکنه خیلی سریع عفونت تمام دندون رو فرا بگیره. تنها روش هایی هم که وجود دارن: ۱- کشیدن ۲- روت کانال تراپی هستش.
لق شدن دندان سگ
مهم ترین عللی که میتونن باعث لق شدن دندان سگ بشن، اینان:
- بیماری های دهانی
- بیماری پریودنتال
- باقی موندن دندان شیری و فشار آوردن به دندان دائمی
- برخورد جسم سخت به فک
- ضعیف بودن مینای دندان
اگه دندان دائمی لق بشه، شک نکنین به علت بیماریه. با دیدن هر کدوم از این موارد، حتما به دامپزشک مراجعه کنین.
خوشحالم که تا پایان مقاله همه چیز درباره دندان سگ همراه مون بودین.
حتما هر سوالی داری ازمون بپرسین. یادتون نره تیم تام و جری در کنار دامپزشکان مجرب همیشه اینجاست تا توی شرایط سخت کنارت باشه. مرسی که ما رو می خونی :*
بیاشتهایی، ورم لثه، ترشح بیش از حد بزاق، مشکل در جویدن غذا، آب ریزش و عطسه کردن از رایجترین علائم افتادن دندان در توله سگها به شمار میرود.
دندانهای پیش، دندانهای نیش، دندانهای آسیا، دندانهای پیش آسیا
این مشکل معمولاً در بین نژادهای پاگ، شیتزو، پامرانین، بولداگ و چیهوهوا بیشتر دیده می‌شود.
