سگ‌ها نیز مانند سایر پستانداران در مراحل مختلف آبستنی ممکن است که اتفاق ناخوشایند سقط جنین را تجربه کند. سقط جنین در سگ به معنای از دست دادن جنین یا توله ها قبل از تولد کامل است. این اتفاق می تواند در هر زمانی از بارداری رخ دهد، اما بیشتر در اواخر بارداری اتفاق می افتد. مسلماً فاکتورهای متعددی در از بین رفتن جنین نقش دارند که شناخت و پیشگیری از آنها میتواند احتمال مرده زایی در سگ‌ها را تا حد زیادی کاهش دهد. از این رو در این مقاله پت شاپ تام و جری سعی داریم تا با آگاهی بخشی به افراد علاقه‌مند به نگهداری از حیوانات و بررسی علائم، علل و روش‌های پیشگیری از سقط شدن جنین در سگ‌ها از بروز این مشکل پیشگیری کنیم؛ پس تا پایان این مقاله جذاب با ما همراه باشید
علائم سقط جنین سگ
نشانه‌های سقط جنین سگ در مراحل مختلف بارداری متفاوت است و اگر سقط شدن در هفته‌های اول آبستنی رخ دهد؛ معمولاً علائم خاصی ندارد و معمولاًجنین جذب بدن می‌شود. اما اگر این اتفاق در هفته‌های پایانی رخ دهد؛ با بررسی علائم بالینی قابل تشخیص خواهد بود و توصیه می‌شود در صورت بروز نشانه‌هایی که در ادامه به آن می‌پردازیم؛ فوراً به کلینیک دامپزشکی مراجعه کرده و اقدامات درمانی را پیگیری کنید.
- تب کردن
- بی‌اشتهایی و کاهش وزن
- پریشانی و بی‌حالی
- افسردگی ناگهانی
- استفراغ
- اسهال
- ترشحات چرکی واژن
- خونریزی غیرعادی
- بوی بد واژن
- درد شکم
- دفع لخته های خون
مهم‌ترین عوامل سقط جنین سگ
سگ‌های ماده تا ۱۲ ماهگی به بلوغ رسیده و توانایی تولید مثل پیدا می‌کنند و دوران آبستنی آنها حدود ۶۲ الی ۶۵ روز به طول می‌انجامد اما ممکن است بر اثر عوامل مختلف جنین مرده و جفت از رحم سگ خارج شود و در برخی موارد جنین مرده داخل رحم باقی مانده و مومیایی (تشکیل غشای محافظ اطراف جنین) می‌شود که معمولاً مشکلی برای سگ‌های آبستن ایجاد نمی‌کند ولی ممکن است باعث بروز عفونت در آنها شود. از مهم‌ترین دلایلی که منجر به از بین رفتن جنین در سگ‌ها می‌شود؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری‌های ویروسی
بیماری‌های ویروسی مانند هرپس، دیستمپر، آدنو ویروس باعث بروز عفونت شده و در صورت باردار بودن سگ‌ها، آنها را در معرض سقط جنین قرار می‌دهند.
- بیماری‌های باکتریایی
بیماری‌هایی نظیر بروسلوز، استافیلوکوکوس، سودوموناس و پارستورلا که منشا باکتریایی دارند و باعث بروز عفونت باکتریایی شده که در نهایت احتمال از بین رفتن جنین در سگ‌های باردار را افزایش می‌دهد.
- بیماری‌های انگلی
عفونت نئوسپوراکنینوم و توکسپلاسموز ناشی از وجود انگل در بین حیوانات بوده و بارداری آنها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- مشکل غدد
بیماری‌های مانند کم‌کاری تیروئید، آدیسون و کوشینگ که بر اثر مشکل غدد در سگ‌ها به وجود می‌آید میتواند منجر به از بین رفتن جنین یا تولد توله‌های نارس شود.
- مصرف برخی از داروها
مصرف داروهایی نظیر دگزامتازون، استروژن‌های خوراکی و تزریقی باعث بروز سقط شدن جنین در سگ‌ها شده و در برخی موارد دامپزشکان جهت جلوگیری از بارداری ناخواسته و یا سقط کم خطر از این داروها در دوز مشخص استفاده می‌کنند.
- کمبود ویتامین و سوءتغذیه
بی‌توجهی به مسائل تغذیه‌ای و کاهش مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری بدن باعث بروز ضعف جسمانی سگ‌های باردار و عدم توانایی‌شان در پرورش جنین می‌گردد، از این رو توصیه می‌شود جهت جلوگیری از بروز این مشکل طبق نظر دامپزشک از مکمل‌های تقویتی در وعده‌های غذایی حیوان خانگی‌تان استفاده نمایید.
- کاهش پروژسترون بدن
تغییرات هورمونی و کاهش ترشح هورمون پروژسترون از عوامل مهم بارداری ناموفق سگ‌ها به شمار می‌رود.
- نارسایی جنین
ممکن است جنین به دلایل ژنتیکی دچار نقص شده و توانایی رشد داخل رحم را نداشته‌باشد.
- جفت‌گیری با سگ‌های آلوده
بر اثر جفت‌گیری با سگ‌های بیمار و آلوده احتمال مرده‌زایی سگ‌های ماده افزایش می‌یابد و لازم است که از بارداری‌های نا خواسته جلوگیری شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله شایع ترین بیماری‌های سگ و روش‌های درمان آن را مطالعه بفرمایید.
۱۰. عفونت های رحمی
عفونت های رحمی یکی از شایع ترین علل سقط جنین در سگ ها هستند. این عفونت ها می توانند توسط باکتری ها، ویروس ها یا قارچ ها ایجاد شوند.
۱۱. مشکلات جفتی در سقط جنین سگ
جفت اندامی است که در رحم سگ رشد می کند و مواد مغذی و اکسیژن را از مادر به جنین منتقل می کند. مشکلات جفتی مانند جفت ناقص، عفونت جفت، جفت جدا شده و جفت احتباس شده می تواند منجر به سقط جنین در سگ ها شود.
۱۲. مشکلات هورمونی
هورمون ها نقش مهمی در بارداری دارند. آنها به تنظیم چرخه قاعدگی، تخمک گذاری، لانه گزینی جنین و حفظ بارداری کمک می کنند. عدم تعادل هورمون ها می تواند منجر به سقط جنین شود. برخی مشکلات هورمونی رایج در سقط جنین نظیر عدم تعادل هورمون های استروژن و تستوسترون، مشکلات تیروئید و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هستند.
روش‌های تشخیص از سقط جنین سگ‌ها
انجام سونوگرافی (جهت بررسی وضعیت رشد جنین) و آزمایش خون (جهت بررسی میزان پروژسترون) از مهم‌ترین روش‌های تشخیصی برای بررسی جنین داخل رحم سگ‌ها به شمار می‌روند که دامپزشکان از این طریق در طول دوران آبستنی با چکاپ وضعیت سلامت مادر و جنین روند بارداری را بررسی می‌کنند. در صورتی که دامپزشکان نقص جنین را داخل رحم تشخیص دهند؛ با استفاده از داروهای خوراکی و یا تزریقی اقدام به سقط کم خطر می‌کنند.
روش‌های پیشگیری از سقط شدن جنین سگ
با توجه به عوارض و مشکلاتی که بارداری‌های پر خطر برای اکثر حیوانات و به ویژه سگ‌ها ایجاد می‌کند؛ لازم است که شما به عنوان فردی که مسئولیت نگهداری از سگ‌ها را بر عهده دارید؛ در مورد روش‌های جلوگیری از سقط و بارداری‌های نا خواسته حیوانات که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم آگاهی کاملی داشته‌باشید و بتوانید مانع بروز آن شوید.
- تغذیه سالم
استفاده از غذای سگ باکیفیت نیازهای تغذیه‌ای مادر و جنین را تامین کرده و باعث تولد توله‌های سالم می‌گردد. برای آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله تغذیه مناسب سگ در بارداری و شیردهی را مطالعه بفرمایید.
- انجام چکاپ قبل از بارداری
چکاپ کردن یکی از مهم‌ترین اقدامات قبل از بارداری به شمار می‌رود که از طریق آزمایش خون به راحتی بسیاری از بیماری‌ها قابل تشخیص بوده و سطح پروژسترون نیز بررسی می‌گردد و در صورت وجود سلامت کامل مادر اجازه جفت‌گیری و بارداری داده می‌شود.
- انجام واکسیناسیون
واکسیناسیون به موقع تاثیر چشمگیری در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها دارد و از بروز سقط تا حد زیادی می‌کاهد.
- عقیم کردن
در صورتی که شما به عنوان سرپرست حیوانات تمایلی به بارداری و جفت‌گیری سگ‌های نر و ماده ندارید؛ می‌توانید با مشورت دامپزشک و تحت عمل جراحی آنها را عقیم کنید.
- جفت‌گیری از سگ‌های سالم
بر اثر جفت گیری سگ‌های نر که از نظر ژنتیکی و جسمی از سلامت کامل برخوردار هستند با از سگ‌های ماده سالم احتمال سقط به شدت کاهش می‌کند.
دگزامتازون و سقط سگ
دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئید است که برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها در سگ ها استفاده می شود. این دارو می تواند برای سرکوب سیستم ایمنی، کاهش التهاب و درمان آلرژی استفاده شود. برخی مطالعات نشان داده اند که دگزامتازون می تواند خطر سقط جنین در سگ ها را افزایش دهد. با این حال، این مطالعات قطعی نیستند و تحقیقات بیشتری برای تأیید این ارتباط مورد نیاز است. دگزامتازون می تواند با سرکوب سیستم ایمنی، به طور بالقوه به جفت آسیب برساند و منجر به سقط جنین شود. همچنین می تواند با کاهش سطح پروژسترون، هورمونی که برای حفظ بارداری ضروری است، خطر سقط جنین را افزایش دهد. بخاطر داشته باشید دگزامتازون در سگ های باردار به خصوص در سه ماهه اول بارداری نباید استفاده شود. بهتر است موارد زیر را در هنگام مصرف دگزامتازون رعایت کنید:
- اگر سگ شما باردار است، قبل از استفاده از دگزامتازون با دامپزشک خود مشورت کنید.
- دگزامتازون را فقط طبق دستور دامپزشک خود به سگ خود بدهید.
- سگ خود را هنگام مصرف دگزامتازون به طور منظم نزد دامپزشک ببرید.
همچنین دگزامتازون میتواند عوارض جانبی متعددی در سگ ها ایجاد کند، از جمله:
- افزایش اشتها
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- ریزش مو
- ضعف عضلانی
- پوکی استخوان
جمع‌بندی
از بین رفتن جنین با مشکلات و عوارض بسیاری در سگ‌ها همراه بوده و حتی ممکن است وضعیت سلامت آنها را با خطر جدی مواجه سازد، از این رو در این مقاله سعی شد تا با بررسی علائم، دلایل سقط جنین و روش‌های پیشگیری از آن شما را در مراقبت بهتر از این حیوانات دوست‌داشتنی یاری دهیم.
بله، وجود مشکلات غدد در سگ‌های آبستن از مهم‌ترین دلایل سقط جنین محسوب می‌شود.
بله، در صورتی که تمایلی به بارداری و تولید مثل سگ‌تان ندارید؛ طبق نظر دامپزشک اقدام به عقیم کردن کنید.
دوران آبستنی سگ‌ها حدود ۶۲ الی ۶۵ روز به طول می‌انجامد.
